Tegoroczna konferencja naukowa "Zmiana płci metrykalnej w Polsce i za granicą" zorganizowana w dniu 17 listopada 2023 r. przez Zakład Międzynarodowego Obrotu Cywilnego, działający w Katedrze Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz Łódzki Oddział Stowarzyszenia Urzędników Stanu Cywilnego RP była dla nas szczególnie ważna, ponieważ w podziękowaniu za wieloletnią współpracę z SUSC RP i nieocenioną pomoc w realizacji jego statutowych zadań, a w szczególności za liczne publikacje i konferencje na temat rejestracji stanu cywilnego, organizowane w latach 2014 – 2023 przyznaliśmy dr. hab. Michałowi Wojewodzie Medal Pamiątkowy Stowarzyszenia Urzędników Stanu Cywilnego RP.
Zarząd Główny SUSC RP uchwałą z dnia 16 listopada 2023 r. jednomyślnie uznał, że zasługi dr. hab. Michała Wojewody w dotychczasowej pracy naukowej przyczyniają się do doskonalenia rejestracji stanu cywilnego w Polsce, jak i do podnoszenia kwalifikacji wśród praktyków – kierowników urzędów stanu cywilnego.
Konferencje w Łodzi z roku na rok cieszą się coraz większym zainteresowaniem kierowników Urzędu Stanu Cywilnego, przedstawicieli Urzędów Wojewódzkich, adwokatów, radców prawnych, sędziów i pracowników naukowych. Dowodem tego niech będzie okoliczność, że tegoroczne wydarzenie zgromadziło łącznie ponad 200 uczestników. Niewątpliwie ten sukces należy przypisać dr. hab. Michałowi Wojewodzie, który zaprasza uznanych prelegentów do wygłoszenia ciekawych referatów, a sam nie boi się stawiać śmiałych tez, przez co zmusza słuchaczy do szukania nowych rozwiązań różnych kazusów. Nieustannie też zachęca swoich słuchaczy do analizowania przepisów prawa pod kątem znajdowania jak najlepszych i najbardziej efektywnych rozstrzygnięć współczesnych problemów.
I tym razem zaskoczył nas rewolucyjnym poglądem, aby zmianę płci metrykalnej w drodze oświadczenia dokonanego za granicą (np. przed urzędnikiem stanu cywilnego – Holandia, w urzędzie - Finlandia) oceniać nie w kategoriach uznania, bo ten mechanizm dotyczy wyłącznie rozstrzygnięć (sądowych i pozasądowych), lecz by wpisać wzmiankę dodatkową na podstawie „odpisów dokumentów pochodzących od organów obcego państwa, niewymagających uznania” (art. 24 ust. 2 pkt 5 p.a.s.c.). Naturalnie jest to możliwe dopiero po sprawdzeniu, że oświadczenie zostało złożone w zgodzie z prawem dla niego właściwym. Prawo to wyznacza natomiast art. 67 p.p.m.: W razie braku wskazania prawa właściwego w niniejszej ustawie [lub innych obowiązujących w RP regulacjach kolizyjnych], do stosunku objętego zakresem niniejszej ustawy należy stosować prawo państwa, z którym stosunek ten jest najściślej związany. Jak przekonywał przy tym inny prelegent - prof. UW dr hab. Mateusz Pilich – w przypadku uzgodnienia płci za prawo najściślej związane należy uznać system prawny obowiązujący w miejscu zwykłego pobytu osoby, która składa dane oświadczenie. Takie podejście ułatwia przyznanie skuteczności zagranicznej zmianie płci także na terytorium Polski.
Wielu słuchaczy przyjęło ten pogląd z dużym entuzjazmem i na pewno jest to asumpt do dalszych dyskusji i rozważań, które mogą wpłynąć na praktykę kierowników USC.
W tym miejscu należy także wymienić drugą ważną osobę, która przykłada wielką wagę do wysokiego poziomu merytorycznego i organizacyjnego dorocznych konferencji organizowanych na WPiA UŁ tj. Anetę Papis - Wiceprezes Zarządu Głównego oraz Prezes Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Urzędników Stanu Cywilnego RP. Nasza koleżanka, jako wieloletni praktyk i szkoleniowiec, nie tylko pomaga w wyborze tematów kolejnych konferencji (tak by przyciągały uwagę praktyków), ale dba także o to, aby podczas konferencji był czas na dyskusję i wzajemną wymianę doświadczeń. I dzięki przyjaznej atmosferze, którą „nasza Ania” roztacza, coraz liczniejsza grupa kierowników USC chętnie przyjeżdża do Łodzi już dzień wcześniej, aby móc spotkać się także w gronie mniej formalnym w Centrum Szkoleniowo-Konferencyjnym Uniwersytetu Łódzkiego.
Fotorelacja z konferencji w galerii.
Dorota Kruźlak
Kierowniku Urzędu Stanu Cywilnego
w Świdnicy